Doorgaan naar hoofdcontent

Het nieuwe vogels kijken

 (Tweehonderd en meer zeldzame vogelsoorten in de Lage Landen, Kester Freriks, Uitgeverij Athenaeum  2016).



Half oktober, een kille zeewind steekt zijn vingers uit naar de duintoppen van Texel. Vreemde gestalten drommen samen op een tochtige polderweg. Ze lijken vergroeid met lange telescopen, kijkers en cameralenzen. Een halve bol van electromagnetische straling hangt er boven. Dit zijn de nieuwe vogelaars. Smullend van een woestijntapuit maar met de oren gespitst op een volgend piepje van hun mobiele telefoon. De bergheggemus wordt verwacht!
Honderden nieuwe vogelaars genieten van de bergheggemus. Foto: Laurens Steijn

Bergheggemus, Maasvlakte, 21 oktober 2016. Foto: Marten Miske

Met “Het nieuwe vogels kijken” geeft Kester Freriks een vervolg aan zijn bijna epische klus om alle Hollandse vogelsoorten in beeld en tekst te vangen. In 2009 werd het fundament gelegd met “Vogels kijken, alle driehonderd Nederlandse vogelsoorten”. Zeven jaar later volgen nu 215 soorten. Maar deze Sisyphus klus zal nooit ten einde zijn. Net voor publicatie stak de bergheggemus dan toch nog de Nederlandse grens over. Iets eerder boekte de blauwstaart een paar dagen Texel.

Blauwstaart, Noordwijk, 10 april 2015. Foto Marten Miske

“Het nieuwe vogels kijken” is geen vogelboek waar elke ooit eens waargenomen dwaalgast tot en met het laatste veertje beschreven wordt. Het is een literaire ode aan een mooie hobby die steeds meer mensen boeit. Vanuit die optiek moet dan ook Kester’s prestatie gelezen worden. Nederlandse bijzondere soorten letterlijk de huiskamer inbrengen. Met zijn originele keus voor antiquarische aquarellen uit de magistrale Artis bibliotheek slaat hij een brug tussen vroeger en nu. Soms verrassend accuraat, vaak ook met artistieke vrijheid geschetst aan de hand van een opgezette vogel uit verre streken.

Roodkeelnachtegaal, Hoogwoud, 28 januari 2016. Foto Marten Miske

Traditionele vogelaars strijken neer op een plek en noteren  wat  langs komt vliegen. “Hedendaagse vogelkijkers bewegen zich op de grens van visoen en herkenning”.  Steeds maar meer nieuwe soorten op een klein stukje aarde waarnemen vraagt echter om kennis. Vroeger was een simpele kijker en een handzame boekje als “Zien is Kennen” of “Peterson’s vogelgids” voldoende.  Tegenwoordig  zijn organisaties als Dutch Birding, SOVON en de NederlandseOrnithologische Unie onontbeerlijk. Zij maken herkenning mogelijk en wijzen de weg langs de “international flyway”.  Met de inleiding van dit boek krijgt de lezer een uniek inkijkje in deze bijzondere wereld.

Rosse waaierstaart, Maasvlakte, 22 september 2016. Foto Marten Miske

Freriks  worstelt met begrippen als trekvogels, dwaalgasten en een prachtig anglicisme “vagebonden”.  Vogels zijn niet gebonden aan grenzen of vogelboeken. Wat eens zeldzaam was is morgen misschien wel algemeen. In zijn bloemlezing zijn ook soorten opgenomen als kleine rietgans en taigarietgans. Zeker niet zoveel voorkomend in vergelijking met kol- of brandganzen maar absoluut geen dwaalgast. En wat te doen met sterns als witvleugel- en witwang? Alweer een aantal jaren een onregelmatige en schaarse broedvogel die profiteert van nieuwe natte natuurgebieden.

Noordelijke Jacacana. de recordsoort van Arjan Dwarshuijs. Costa Rica, Ensenada. Foto Natuurpresentaties

Tot voor kort was de Amerikaanse  Noah Strycker de kampioen “twitchen”. Freriks neemt ons mee op zijn spannende jacht om binnen een jaar de meeste soorten aan te kunnen kruisen. Inmiddels hebben we onze eigen Arjan Dwarshuis. Tien maanden lang konden we al genietenvan zijn reis langs de mooiste vogelgebieden. En op 10 november werd het wereldrecord met 6.119 soorten in één jaar door hem bereikt. Heel spannend wat hij de laatste zes weken van het jaar er bij op kan tellen.

Bladkoning. Texel (Robbenjager) 15 oktober 2016. Foto Laurens Steijn

“Het nieuwe vogels kijken” is een feest van herkenning voor twitchers maar ook een gevederde droom voor iedereen die eens wat meer wil zien dan mus en mees.

Met dank aan Wietze Janse en Marten Miske (Dutch Birding); Laurens Steijn (Birding Breaks) en Mark Plomp (Vogelinformatiecentrum Texel).

Reacties

  1. Wat leuk ,al die bijzondere vogelsoorten die ons landje hebben bezocht.
    Ik ben in 2014 nog naar Oegstgeest gefietst voor de witkruintapuit die daar toen zat. Deze was er zelfs een aantal weken en is daarna waarschijnlijk door een van de buurtkatten gepakt.
    Ik ga alleen op bijzondere soorten af ,als ze in de buurt zitten..of...als er nog andere dingen te zien zijn in de omgeving. Op dit moment is het weer genieten van de pestvogels in ons land.
    groetjes Ghita

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik ben helemaal geen vogelspotter of twitcher, maar ik kan me wel heel goed voorstellen hoe spannend het voor hen kan zijn bij een melding van een nieuwe soort.
    Mooi blog voor de aankondiging van dit boek.
    Groeten, Gonnie

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Hoi Kees,
    toch is het heel leuk als er dwaalgasten zitten.
    Niet dat ik dan als een gek die kant opga hoor maar als ik dan deze foto's zie gaat het wel kriebelen. Ik had dan wel toevallig de gelegenheid om de roodkeelnachtegaal van dichtbij te kunnen fotograferen want hij zat in de tuin van de zoon van een kennis van me :-).
    Dit is echt genieten met wat ik hier zie.

    Groetjes, Helma

    PS, Kees, zou jij me je email adres nog willen doorgeven. Door een computercrash ben ik alle mailadressen en linken kwijt.
    Ik ga begin februari naar Texel en hoop dat er daar dan ook nog eits leuks te zien is.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Al ben ik dan geen vogel-fotograaf, ik herken wel mooie foto en dit zijn echt mooie foto's. Een genot om naar te kijken.

    Groet,
    Rob.

    http://www.dimrost.nl

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet alle

Alpenvlinders

Tschiertschen, Joch alp Bijna twee uur in de middag, de zon staat hoog aan de hemel. Even op de rug, de ogen dicht, de neus vol bloemengeuren, luisterend naar het klingelen van koeienbellen lager op de helling. Het leven is goed op de alpenweiden boven Tschiertschen. Inner Urden, Mattjischhorn, Jochalp, Ochsenalp, nu zijn het alleen nog maar vakantie herinneringen. Koninginnepage Als de ogen weer open gaan is de lucht vol gefladder. Alles beweegt, kleuren flitsen langs het zwerk. Verdwazing lijkt toe te slaan maar na even knipperen met de ogen kom je weer terug op de berg. Het zijn tientallen, nee honderden vlinders die bezig zijn met hun dagelijkse werkzaamheden. Fladderend van bloem naar bloem voor een slok nectar. Of alleen maar denken aan de verdediging van hun territorium en tegelijkertijd de dames overtuigen van hun uitzonderlijke capaciteiten. Zoals die mooie Koninginnepage die steeds maar weer op het pad ging zitten. Gele Luzernevlinder Zuidelijke luzern

Bloedzuigers, onbekend en bijzonder

Gewone bloedzuiger (Haemopis sanguisuga) met Groene Kikker (Orvelte) Bloedzuigers, alleen het woord al jaagt velen de stuipen op het lijf. Beelden van grote glibberige monsters die met honderden komen opzetten om het laatste druppeltje levensbloed op te zuigen. Voldoende reden om eens naast een boerensloot te gaan zitten en op zoek te gaan naar deze spannende creaturen. Een paar halen met een net zijn vaak al voldoende om enkele te verschalken. Gezoomde clepsine (Hemiclepsis marginata), Kardinge Wat dan vooral opvalt is dat ze wel glibberig zijn maar helemaal niet groot. Enkele centimeters, daar houdt het meestal wel mee op. Dan maar eens proberen of ze nu echt geïnteresseerd zijn in mijn bloed. Even een vinger er voor houden en ze grijpen zich met hun zuigschijf aan mond en achterlijf al snel vast. Maar in plaats van schrapen om door het vel te komen gaan ze alleen maar aan de wandel, terug naar het water.veel van onze Nederlandse bloedzuigers zijn vooral op zoek naar slak