Doorgaan naar hoofdcontent

De zee leeft met Jan Rotgans

Wieringen `30 "Johanna II"
Het is een mooie dag in Den Oever. Op de kade een echte visserman. Ringbaardje, een blauw gebreid petje en een blik die voortdurend op de horizon gericht lijkt. Jan Rotgans is een Wieringer die zijn bakken met ijs en dagelijkse tonnen vis ingeruild heeft voor warmbloedige toeristen. Voor de kade zijn trots: de Johanna II, ook bekend als de Wieringen 130. Wij monsteren aan voor een korte ecotour met als doel om te fotograferen voor de nieuwe cursus Wad Biologie van de Seniorenacademie Hovo (Leeuwarden).
De zee leeft! begint al op de kade

Botervis
De zeepret begint al aan de kant. Drie schippers werken samen onder de vlag "de zee leeft". En dat willen ze laten zien ook. Een grote bak met zeewater (van De Groot Recreatie)  staat als een zeeaquarium opgesteld. Een mooi gevlekte schol en een kleine tong doen net alsof de blauwe bodem gelijk is aan hun vertrouwde zandbodem. Twee palingen, een botervis en een paar puitalen zwemmen rustig hun rondjes. In een hoek kijkt een zwemkrab rustig toe.

Schipper Jan zet koers naar open water

Lepelaars en aalscholvers, vanaf een varende boot fotograferen blijft lastig
Dan wordt het tijd om uit te varen richting een bedijkt eilandje. Aan de havenkant vliegt een groep steenlopers op maar de grote verrassing staat op de kruin en net boven de kabbelende golven van de Waddenzee. Honderden lepelaars staan gezellig naast elkaar. Snavel in de veren of aan de dagelijkse schoonmaak. Het is rusttijd, de vloed komt op en hun dagelijkse portie garnalen is zelfs met hun lange poten niet bereikbaar. In Callantsoog werd hun het leven zuur gemaakt door rondstruinende vossen. Hier zijn ze zelfs voor de mens onbereikbaar, alleen vanaf een boot kun je er van genieten.

"Bruine schuimalg" Phaeocystis als streep schuim op de vloedlijn
Phaeocystis  kolonie, www.jochemnet.de




Phaeocystis schuim
















Ondertussen passeren we een lange streep opgeklopt schuim. Restanten van een grote bloei van een bruine, eencellige, alg die het liefst in een enorme slijmige kolonie leeft. Phaeocystis kent bijna iedereen van soms decimeters dikke lagen schuim op het strand, op zee worden de kolonies door de vloed meegenomen en komen zo ook op het wad terecht.

Het net komt naar boven!

Visdief
Aan boord merk je dat de kinderen onrustig worden. Wanneer wordt het grote sleepnet nu eens uit? Nog voordat we op de Wieringer gronden zitten is het zo ver. Jan en opstapper Joop werken meters net, een boei en een ijzeren sleepbalk over boord. Visdiefjes duiken uit het niets op in afwachting van wat er boven gaat komen.

Zwemkrabben
Jan Rotgans vertelt




















Zwemkrab, begroeid met draadvormige bruinwiertjes (mogelijk Ectocarpus sp)

Garnaal met zijn twee haakvormige klauwen


Schol

Jonge haring

Puitaal

En dan hangt er een gulle greep uit zee boven de sorteerbak. Ruim honderd zwemkrabben krabbelen meteen naar de randen en worden dan verrast met een gratis maaltje spiering. Kleine naar augurk ruikende visjes zonder zwemblaas die in zee stapelvoedsel zijn voor bruinvissen, doornhaaien en schelvissen. Garnalen, jonge haring en een enkele puitaal weten te ontkomen aan de grijpgrage scharen. Op de bodem kijken enkele platvissen nieuwsgierig toe. Jan vertelt over linkse en rechtse schollen. Geen politieke voorkeur maar afhankelijk van hun draairichting na een jeugdstadium als rond visje. Ruw aanvoelende botjes liggen er tussen.

Baars, zoetwatervis. Door spuien in de Waddenzee beland
Voordat de vangst weer terug gaat naar zee valt ons oog op tientallen rood gestreepte visjes. Wat doet een baars in de Waddenzee? Helaas, het was voor hun een onvrijwillige, enkele reis richting het baarzenparadijs. Er is gespuid en zoetwatervis is letterlijk mee gesleurd naar een roemloos einde.
Ondanks deze tragedie is het duidelijk, de Waddenzee leeft! Dat blijkt wel tijdens deze bijzondere excursie met de WR130. Een absolute aanrader.

Reacties

  1. wat een prachtige leerzame ervaring,heerlijk hoe Jan zijn verhaal enthousiast verteld.

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet alle

Alpenvlinders

Tschiertschen, Joch alp Bijna twee uur in de middag, de zon staat hoog aan de hemel. Even op de rug, de ogen dicht, de neus vol bloemengeuren, luisterend naar het klingelen van koeienbellen lager op de helling. Het leven is goed op de alpenweiden boven Tschiertschen. Inner Urden, Mattjischhorn, Jochalp, Ochsenalp, nu zijn het alleen nog maar vakantie herinneringen. Koninginnepage Als de ogen weer open gaan is de lucht vol gefladder. Alles beweegt, kleuren flitsen langs het zwerk. Verdwazing lijkt toe te slaan maar na even knipperen met de ogen kom je weer terug op de berg. Het zijn tientallen, nee honderden vlinders die bezig zijn met hun dagelijkse werkzaamheden. Fladderend van bloem naar bloem voor een slok nectar. Of alleen maar denken aan de verdediging van hun territorium en tegelijkertijd de dames overtuigen van hun uitzonderlijke capaciteiten. Zoals die mooie Koninginnepage die steeds maar weer op het pad ging zitten. Gele Luzernevlinder Zuidelijke luzern

Bloedzuigers, onbekend en bijzonder

Gewone bloedzuiger (Haemopis sanguisuga) met Groene Kikker (Orvelte) Bloedzuigers, alleen het woord al jaagt velen de stuipen op het lijf. Beelden van grote glibberige monsters die met honderden komen opzetten om het laatste druppeltje levensbloed op te zuigen. Voldoende reden om eens naast een boerensloot te gaan zitten en op zoek te gaan naar deze spannende creaturen. Een paar halen met een net zijn vaak al voldoende om enkele te verschalken. Gezoomde clepsine (Hemiclepsis marginata), Kardinge Wat dan vooral opvalt is dat ze wel glibberig zijn maar helemaal niet groot. Enkele centimeters, daar houdt het meestal wel mee op. Dan maar eens proberen of ze nu echt geïnteresseerd zijn in mijn bloed. Even een vinger er voor houden en ze grijpen zich met hun zuigschijf aan mond en achterlijf al snel vast. Maar in plaats van schrapen om door het vel te komen gaan ze alleen maar aan de wandel, terug naar het water.veel van onze Nederlandse bloedzuigers zijn vooral op zoek naar slak