Doorgaan naar hoofdcontent

Haren opnieuw verrijkt met bijzondere Knoppergallen

Knoppergal Haren
Jaren geleden werd door de bekende natuurvorser en Hortusgids Ernst Flentge al melding van gemaakt: de Knoppergal heeft Haren bereikt. Zeer bijzonder want deze gal heeft voor een succesvolle vestiging twee eikensoorten nodig: de exotische Moseik uit Midden Europa en onze inlandse Zomereik. Twee weken geleden werd bij de nieuwe begraafplaats aan de Ebelsweg opnieuw een aantal Knoppergallen op Zomereik gevonden.

Galappel
Gallen zijn uitgroeisels op planten, veroorzaakt door allerlei organismen. Meestal zijn het mijten, galmuggen, bladwespen of galwespen die een gastheer nodig hebben voor hun jonge broed. Een plant laat zich echter niet zomaar opeten. Het eitje of de jonge knagers worden letterlijk opgesloten in een cel gebouwd van plantenweefsel. Omdat bijna elke galveroorzaker een unieke reactie bij zijn eigen plantensoort veroorzaakt zijn gallen meestal goed op naam te brengen. De meest bekenden zijn de Galappel en de Galnoot, beide voorkomend op bladeren van Eik. Net als de Knoppergal kennen ze een zogenaamde generatiewisseling met een geheel vrouwelijke generatie in het vroege voorjaar en een zomergeneratie met zowel mannetjes als vrouwtjes. Beide generaties veroorzaken hun eigen gal. Zo vormt de Galappelwesp in het vroege voorjaar Paarse Knoopgalletjes. Op hun beurt komen deze uit en na paring leggen de vrouwtjes eitjes op eikenbladeren waar vervolgens Galappels ontstaan.
Paarse Fluweelgal
De Knoppergal heeft het zich wat moeilijker gemaakt. De zomergeneratie heeft jonge eikels nodig van Zomereiken en veroorzaakt daarop Knoppergallen. Aan het gaatje op de Harense knoppergal is te zien dat dit succesvol was en de jonge wespjes inmiddels uitgevlogen zijn. Voor de voorjaarsgeneratie zijn van een Moseik bloemknopjes nodig waar meeldraden uit zullen groeien. Zodra deze verschijnen komen de eitjes uit en begint de galvorming.

Zo ver bekend staat er in het Harense gemeentegroen geen Moseik. Vermoedelijk is er in een particuliere tuin deze bijzondere boom wel aangeplant. Ook dit insect is daarmee Harens burger geworden.


Reacties

Populaire posts van deze blog

Oranje boomalg

Oranje boomalg, Trentepohlia aurea Een jaar natuurpresentaties in 150 woorden - dag 120 Een boom als leefgemeenschap. Alles is er te vinden, van producent tot consument. Haarwortels, knoppen en bladeren,  elk stukje boom wordt begraasd. Maar kijk eens naar een vierkante centimeter schors. Dan blijkt dat er veel meer plantaardige producenten zijn dan alleen de eik of een vleugelnoot. Eén van de meest bizarre plantjes die op schors groeit is de oranje boomalg. Stampvol worteltjeskleurstof (caroteen) lijkt deze groenalg zijn familie vergeten. Maar haal het oranje er uit en er blijft een draadvormig groen wiertje over. Op o.a. eik vindt het een ideaal biotoop om te groeien. Vergroeid met buitenste schors doet het zijn eerste best om zijn eigen kostje bij elkaar te scharrelen door fotosynthese. Luchtvervuiling had hem bijna de das omgedaan maar net op tijd werd het iets beter in ons overvolle landje. Ook een nauw verwante soort, de Portugese rode alg, breidt zich sterk uit. Niet alle

Alpenvlinders

Tschiertschen, Joch alp Bijna twee uur in de middag, de zon staat hoog aan de hemel. Even op de rug, de ogen dicht, de neus vol bloemengeuren, luisterend naar het klingelen van koeienbellen lager op de helling. Het leven is goed op de alpenweiden boven Tschiertschen. Inner Urden, Mattjischhorn, Jochalp, Ochsenalp, nu zijn het alleen nog maar vakantie herinneringen. Koninginnepage Als de ogen weer open gaan is de lucht vol gefladder. Alles beweegt, kleuren flitsen langs het zwerk. Verdwazing lijkt toe te slaan maar na even knipperen met de ogen kom je weer terug op de berg. Het zijn tientallen, nee honderden vlinders die bezig zijn met hun dagelijkse werkzaamheden. Fladderend van bloem naar bloem voor een slok nectar. Of alleen maar denken aan de verdediging van hun territorium en tegelijkertijd de dames overtuigen van hun uitzonderlijke capaciteiten. Zoals die mooie Koninginnepage die steeds maar weer op het pad ging zitten. Gele Luzernevlinder Zuidelijke luzern

Bloedzuigers, onbekend en bijzonder

Gewone bloedzuiger (Haemopis sanguisuga) met Groene Kikker (Orvelte) Bloedzuigers, alleen het woord al jaagt velen de stuipen op het lijf. Beelden van grote glibberige monsters die met honderden komen opzetten om het laatste druppeltje levensbloed op te zuigen. Voldoende reden om eens naast een boerensloot te gaan zitten en op zoek te gaan naar deze spannende creaturen. Een paar halen met een net zijn vaak al voldoende om enkele te verschalken. Gezoomde clepsine (Hemiclepsis marginata), Kardinge Wat dan vooral opvalt is dat ze wel glibberig zijn maar helemaal niet groot. Enkele centimeters, daar houdt het meestal wel mee op. Dan maar eens proberen of ze nu echt geïnteresseerd zijn in mijn bloed. Even een vinger er voor houden en ze grijpen zich met hun zuigschijf aan mond en achterlijf al snel vast. Maar in plaats van schrapen om door het vel te komen gaan ze alleen maar aan de wandel, terug naar het water.veel van onze Nederlandse bloedzuigers zijn vooral op zoek naar slak